De gemeente Rotterdam bracht in juni 2023 de Ontwerpwijzer Voetganger uit. Het is een inspirerend handboek voor ontwerpers in Rotterdam en geeft met name landschapsontwerpers, verkeersontwerpers en stedenbouwkundigen handvatten en richtlijnen mee voor een goed ontwerp voor de voetganger in de stad.
Download hier de samenvatting (3MB).
De volledige Ontwerpwijzer is hier te vinden.
Met de landelijke verkiezingen in november dit jaar in het vooruitzicht zijn politieke partijen druk bezig met het samenstellen van hun verkiezingsprogramma’s. Vier voetgangersorganisaties schreven daarom een brief naar alle programmacommissies met suggesties voor loopvriendelijke maatregelen.
De brief is ondertekend door Voetgangersbeweging Nederland, Voetgangersvereniging Nederland, MENSenSTRAAT en Stichting Wandelnet.
U kunt de brief hier lezen.
Onze Nieuwsbrief van juni 2023 is verschenen. Bekijk hem hier.
MENSenSTRAAT heeft het Jaarverslag 2022 en het Beleidsplan 2023 gepubliceerd.
U kunt beide documenten hier downloaden.
Chris Visser en André de Wit (Gemeente Rotterdam) schreven het paper ‘Gebruiksbalans van de straat; Ontdekking van ruimte voor de voetganger’. Het verscheen als bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch Speurwerk (13 en 14 oktober 2022, Utrecht).
Voor het paper zijn 260 straten in Rotterdam geanalyseerd. De in het paper gepresenteerde ‘gebruiksbalans’ lijkt een bruikbaar hulpmiddel om straten zo te ontwerpen dat dat ze voor voetgangers comfortabel en veilig zijn. Een beweegvriendelijke omgeving is dan ook in de stad mogelijk.
Het paper is hier te downloaden.
In de nieuwe notitie ‘Voetganger, we zijn het allemaal’ zet MENSenSTRAAT op bondige wijze uiteen hoe wij tegen (de belangen van) voetgangers aankijken. Wij merken dat mensen vaak een heel beperkt beeld hebben van wat een voetganger is. Zo is lopen meer dan een doelgerichte verplaatsing van A naar B. En zo omvat voetgangersveiligheid ook meer dan alleen verkeersveiligheid. De notitie is hier te downloaden.
Op de jaarlijkse voet-conferentie op 13 oktober 2022 nam onze algemeen secretaris Rob Methorst de aanwezigen aan de hand van zijn proefschrift mee in een uitgebreide verkenning van het voetgangersdomein. Hij benadrukte dat vooral het gewone lopen en verblijven in woongebieden nog steeds onderbelicht is. Hierover heeft MENSenSTRAAT samen met Mobycon een inzending gedaan voor de loopaward.
Aan het eind van de presentatie door het CROW over woonerven benadrukten de aanwezigen bijna unaniem dat het woonerf een kansrijke oplossing is voor de toekomst.
MENSenSTRAAT heeft het Beleidsplan voor 2022 gepubliceerd.
U kunt het hier bekijken.
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft op 16 december 2021 schriftelijk gereageerd op een brief van MENSenSTRAAT aan de Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat, over verkeersveiligheid en 15 km/uur-gebieden.
MENSenSTRAAT is blij met het antwoord van de Minister. Klik hier om de brief van de Minister te downloaden.
Wandelnet heeft voor de vierde keer haar Wandelmonitor uitgegeven. Ook de versie van 2021 geeft een prima beeld van de mate waarin recreatief wandelen plaatsvindt in Nederland, wie er waar en hoe wandelen en hoe mensen dat beleven. Daarmee is het een belangrijke, aanbevelenswaardige bron van inzichten over wandelen. De Nationale Wandelmonitor is hier te downloaden.
Opgemerkt moet worden dat de Wandelmonitor een ‘bijsluiter’ behoeft:
– De Wandelmonitor heeft als doel om het wandelen, d.w.z. recreatief lopen, in het zonnetje te zetten en argumenten voor beleid op dit punt aan te dragen. Het rapport biedt een zo zonnig mogelijk beeld daarvan.
– De Wandelmonitor beperkt zich tot recreatief lopen; het ‘gewone’ utilitair lopen en verblijven komen niet aan de orde. Dat is een gemis omdat zo minder dan de helft van de voet-verplaatsingen aan de orde komt. Ook verblijf in de openbare ruimte, afgelegde kilometers en tijd die te voet in de openbare ruimte wordt doorgebracht, blijft onderbelicht. Utilitair lopen omvat van deur tot deur lopen voor andere dan recreatieve motieven, voor- en natransport te voet, beroepsmatige voetverplaatsingen, buitenlanders (toeristen, bezoekers) te voet en verblijven in de openbare ruimte.
– Recreatieve wandelaars vormen een specifieke groep mensen: ze zijn bovengemiddeld gezond, kunnen zich uitstekend te voet verplaatsen en kunnen veel beter dan gemiddeld omgaan met hinder en onveiligheid door het rijdende verkeer (incl. de fiets). Kinderen, ouderen, mensen met een fysieke of geestelijks handicap én mensen die absoluut geen zin hebben in lopen zijn in de groep recreatieve wandelaars sterk ondervertegenwoordigd. Samen vormen de niet-recreatieve wandelaars zo’n 60% van de te voet-gebruikers van de openbare ruimte.
– Hindernissen en risico’s waar (potentiële) voetgangers mee geconfronteerd worden, zoals verkeersonveiligheid, valongevallen, sociale onveiligheid, gebrek aan loop-vaardigheid, ongeschikte inrichting van de ruimte etc. komen in de Wandelmonitor weinig aan bod. Alleen pijnpunten voor het recreatief wandelen en de bevordering daarvan worden vermeld.
Gegevens over utilitair lopen en verblijven zijn o.a. te vinden in de publicatie ‘Exploring the Pedestrians Realm‘. In hoofdstuk 5 worden voor jaren tot en met 2017 dekkende indicaties gegeven over lopen en verblijven in de openbare ruimte.
Rob Methorst
Onze partner “Dit is onze straat” ijvert al enige jaren voor hoogstens 15 km/uur in woonstraten zonder trottoir. Dat heeft geleid tot een belangrijk pleidooi in Verkeerskunde om geen straten meer te maken zonder veilige ruimte voor voetgangers en spelende kinderen. Wij hebben deze initiatieven ondersteund in een brief aan de Tweede Kamer Daarna zijn op onze vraag deze initiatieven ook ondersteund door de samenwerkende voetgangersorganisaties, VVN, Ruimte voor de Jeugd en Jantje Beton.
In de Commissievergadering van de Tweede Kamer hebben D66 en VVD de Minister gevraagd hier iets mee te doen. In een eerste reactie gaf de Minister aan het probleem niet te snappen.
We hebben opnieuw (na ons eerdere verzoek in 2017) de Verkeersveiligheidscoalitie van de ANWB uitgenodigd om zich ook in te zetten voor veilige ruimte voor voetgangers. Nog steeds worden de samenwerkende voetgangersorganisaties buitengehouden en ook in de nieuwe oproep aan het komende kabinet zijn bij de aandachtspunten voetgangers, stoep en trottoir afwezig.
Onze 16e Nieuwsbrief (september 2021) is hier te lezen.
Met onder andere aandacht voor:
– de online conferentie over een doorstart van Geef de Straat Terug,
– krachtenbundeling van voetgangers en
– een pleidooi van de directeur van de SWOV voor veilige voetgangersruimte in woonwijken.
Thalia Verkade en Marco te Brömmelstroet hebben met hun boek Het recht van de Snelste de Brusseprijs 2021 gewonnen. De prijs voor het beste Nederlandstalige journalistieke boek wordt sinds 2006 door het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten toegekend. In haar rapport schrijft de jury onder meer: ‘Het boek biedt veel ongekende inzichten in verkeer en mobiliteit, stelt overtuigend de vraag hoe belangrijk mobiliteit eigenlijk is en suggereert daarop een antwoord.’
Meer info, en een link naar het volledige rapport van de jury, is te vinden op de website van het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten.
In het boek Het recht van de snelste van Thalia Verkade en Marco te Brömmelstroet heeft iedereen kunnen lezen dat de straat gedurende een reeks van jaren steeds meer het domein van de automobilisten is geworden. De sterkste verkeersdeelnemer heeft gewoon alle macht en de rest moet oppassen en inschikken.
Vroeger was dat anders: kinderen konden gewoon op straat spelen.
Ooit hebben wij besloten om de straat aan de auto gegeven. Nu kunnen wij beslissen om hem weer terug geven aan alle mensen. De straat teruggeven aan de mensen is niet anti-auto, maar pro-mens. De automobilist blijft welkom, maar alleen als gelijkwaardige gebruiker, net als voetgangers en fietsers.
De petitie van de Fietsersbond om de straat terug te geven aan de mens is inmiddels meer dan 4000 keer getekend. Maar hoe komen we verder? Hoe kunnen we de visie van Marco en Thalia, een menselijker straat, in praktijk brengen?
MENSenSTRAAT
Een van de organisaties die kennis heeft aangeleverd voor het boek was MENSenSTRAAT, in 2013 opgericht als protest tegen een dubieuze koerswijziging van VVN. Ter voorbereiding van hun boek spraken de auteurs Thalia en Marco met de oprichters. Dat leverde een pleidooi op voor een mensvriendelijke, veilige inrichting van de straat. Een straat waarin de auto minder dominant is. Een eerder nieuwsbericht op deze website gaf al aan dat de roep om een andere verkeersaanpak sterker wordt. Sinds de oprichting heeft MENSenSTRAAT met beperkte menskracht vooral landelijke lobby gevoerd voor meer veilige ruimte op straat om ontmoeten en gezonde mobiliteit, lopen en spelen weer mogelijk te maken.
Word lokaal actief en geef de straat terug aan de mensen!
Iedereen kan op lokaal niveau helpen om de inrichting van de straat te veranderen. Want de straat is van ons allemaal. Samen met je buren kun je kijken wat je kunt doen om te zorgen dat kinderen weer veilig op straat kunnen spelen. Je kunt beginnen met kleine stappen. Organiseer bijvoorbeeld een straatspeeldag – een dag waarop de straat weer van de mensen is. Dan kan iedereen ervaren hoe leuk dat is. Daarna kun je samen gaan kijken hoe je je eigen straat of buurt blijvend anders kan inrichten.
Eigenlijk is het net als met de Vierdaagse of met de tocht naar Santiago de Compostella. Het lijkt misschien langzaam te gaan, maar stapje voor stapje kun je uiteindelijk heel ver komen.
Je kunt ook wat groter denken dan je eigen buurt en actief aan de slag gaan om je eigen stad of dorp mensvriendelijk te maken. De gemeente gaat over de openbare ruimte en kan die dus ook anders inrichten. Overtuig ambtenaren, gemeenteraadsleden en uiteindelijk de wethouders dat het zoveel beter kan. Ook dat gaat stap voor stap.
Wil je meehelpen?
Dat kan. Wij zoeken mensen met én zonder specialistische kennis. Elke hulp is welkom. Meld je aan en geef aan wat je wel of niet wilt.
We gaan aan de slag onder de paraplu van de landelijke stichting MENSenSTRAAT. Bedenk wel dat we onze lokale activiteiten nog aan het opbouwen zijn. We beginnen met kleine stappen, maar die kunnen wel groot worden. Lokaal en landelijk versterken elkaar.
Hoe aanmelden?
Stuur een mail naar info@mensenstraat.nl met je naam, woonplaats en telefoonnummer. Geef in die mail aan wat je aanspreekt en wat niet. Voor meer informatie kan je ook een mail sturen naar Rien Kooij van de werkgroep lokaal (mensenstraat-lokaal@outlook.com).
In het proefschrift Exploring the Pedestrians Realm: An overview of insights needed for developing a generatibve system approach to walkability heeft Rob Methorst samengevat en uitgewerkt wat hij gedurende zijn meer dan 30-jarige carrière op het terrein van voetgangersbeleid heeft geleerd. Met dit dikke proefschrift maakt hij zijn kennis kosteloos toegankelijk voor iedereen.
Lopen is een essentiële vorm van menselijke mobiliteit. In beleidsontwikkeling worden voetgangers echter grotendeels verwaarloosd. Het proefschrift verkent hoe het systeem voor voetgangers werkt en welke stappen autoriteiten kunnen doen om condities voor voetgangers, lopen en verblijven in de openbare ruimte te verbeteren. Het schetst een effectieve en rechtvaardige aanpak door het domein te herdefiniëren. Methorst combineert, positioneert, beoordeelt en borduurt voort op beschikbare informatie, data en statistieken.
Het proefschrift van Methorst is hier gratis te downloaden (PDF, 12MB).