MENSenSTRAAT
Nieuwsbrief 21 • december 2023

Voetganger in de lift
We kunnen rustig stellen: de voetganger zit in de lift. Het Kennisinstituut Mobiliteit liet met cijfers zien dat ‘lopen’ in de laatste tien jaar bijna 50% is toegenomen (meer dan welke vervoerswijze ook!). Er zijn dit jaar meerdere congressen en symposia aan lopen en de voetganger gewijd (zoals het 3e Nationaal Voetgangerscongres, speciale studiedag van Goudappel en het Bereikbaarheidscongres). Wij zelf organiseerden, samen met het GNMI en de gemeente Leiden, een goed bezochte Netwerkdag Voetgangersbeleid. Ook voor volgend jaar staan alweer een aantal bijeenkomsten op de agenda. Grote en middelgrote gemeenten, enkele provincies en de Rijksoverheid hebben nu mensen in dienst die zich nadrukkelijk bezighouden met lopen en voetgangers. De Rijksoverheid faciliteert het platform ‘Ruimte voor Lopen’. Onze zusterorganisatie Wandelnet heeft haar doelstelling verbreed van recreatieve wandelaars naar alle mensen die zich te voet in de openbare ruimte begeven en heeft voor ‘functioneel lopen’ zelfs een aparte medewerker (Ruben van den Bulck) aangesteld.

Verbreding van definitie ‘voetgangersveiligheid’
Er zijn belangrijke stappen gezet naar verbreding van de definitie van voetgangersveiligheid. In ‘officiële’ cijfers wordt de veiligheid van voetgangers beperkt tot voetgangersongevallen waarbij rijdend verkeer betrokken was. MENSenSTRAAT pleit al jaren voor verbreding: neem ook val-ongevallen en letselongevallen ten gevolge van aanvallen door derden (d.w.z. sociale of publieke onveiligheid) in de openbare ruimte mee. Immers, 88% van het aantal gewonden onder voetgangers wordt veroorzaakt door een val, 6% door een verkeersongeval en nog eens 6% door geweld van buitenaf (Methorst, 2021). Belangrijke stappen daarin zijn dat WALK21, de European Transport Safety Council ETSC, VeiligheidNL, de SWOV nu ook de brede definitie ondersteunen en daar ook cijfers over publiceerden. In vervolg daarop onderzoekt het Directoraat Generaal Mobiliteit wat de mogelijkheden voor Nederland zijn.

CROW publicaties
In het bijna afgelopen jaar heeft de CROW een aantal belangrijke publicaties over voetgangers uitgebracht: het ‘Afwegingskader 30 km/h’, ‘Verkenning zebrapaden – aanbevelingen voor toepassing en inrichting’, ‘Toegankelijkheid in Shared Space‘, ‘Verkenning Woonerven 2.0’ en (voorlopig alleen on-line) de ‘Ontwerpwijzer Voetgangers’. Deze laatste publicatie zit helaas achter een tamelijk hoge betaalmuur.

Groeiend aantal consuls
In het afgelopen halfjaar hebben zich weer twee nieuwe consuls aangemeld: René Carrière (Hilversum) en Guus van de Akker (Maastricht). MENSenSTRAAT wordt nu mede vertegenwoordigd door in totaal vijf consuls.

Breed onderzoek voetgangersongevallen
In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voert VeiligheidNL een Letsel Informatie Systeem (LIS) vervolgonderzoek uit. In dat kader worden mensen die als voetganger gewond zijn geraakt en behandeld zijn op een Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis geënquêteerd om meer inzicht te krijgen in de aard van hun ongevallen. In het kader van dit onderzoek wordt ook een controlegroep benaderd. Daardoor zullen voor het eerst ook gegevens verzameld worden over vier soorten voetgangersactiviteiten: lopen van A naar A (circulatie), lopen van A naar B, voor- en natransport, en verblijven. Tot nu toe bestonden daarover alleen schattingen. De cijfers zullen openbaar worden in het voorjaar van 2024.

En verder…
• MENSenSTRAAT heeft het afgelopen jaar meerdere bewonersgroepen en gemeenten kunnen helpen met een advies over de aanpak van voetgangersproblemen. We hebben adviezen gegeven over situaties in Amsterdam, Delft, Goirle, Zwammerdam, Den Haag, Mierlo, Leiderdorp en Meppel.
• Naar aanleiding van een vraag over zebra-beleid van de gemeente Leiden hebben wij een oude, nog steeds relevante publicatie van VBV/KV opgediept, geactualiseerd en op onze website geplaatst.
• Amsterdam voert 30 km/uur in op 80% van de straten in de stad. Verwacht wordt dat andere grote gemeenten dit voorbeeld zullen volgen.
• Onze Samenwerking met Wandelnet, Voetgangers Vereniging Nederland en Voetgangersbeweging wordt steeds hechter. De kennis en ervaring van MENSenSTRAAT wordt vrijelijk gedeeld. Ook richting de (rijks)overheid treden de organisaties nu regelmatig gezamenlijk op.
• MENSenSTRAAT heeft de PATH lobby brief, waarin wordt gevraagd om lopen in het kader van de klimaatproblematiek extra te stimuleren, mede ondertekend. Voorts hebben we een bijdrage geleverd aan het Manifest Bereikbaarheid (een initiatief van de Stichting Natuur en Milieu) en dit mede ondertekend.