MENSenSTRAAT vindt meer duidelijkheid over de verkeersregels in woonerven zeer gewenst. Woonerven hebben vaak geen trottoir. Voetgangers moeten de gehele straat veilig moeten kunnen gebruiken – vandaar de lagere stapvoetse snelheid van hoogstens 15 km/uur.
De specifieke verkeersregels die gelden binnen woonerven zijn de laatste tijd wat buiten beeld geraakt door de vele aandacht voor 30 km/uur-gebieden. De regels van het erf moeten meer bekendheid krijgen, maar het Rijk laat dit te veel liggen. De onduidelijkheid van regels in woonerven is een probleem in bijna alle gemeenten in Nederland. Zo’n 20% van alle woningen in Nederland staat in een woonerfwijk (zie ook: Wikipedia).
Initiatieven op lokaal niveau
In enkele gemeenten zijn al initiatieven genomen om de regels in woonerven duidelijker te communiceren. Zo heeft de gemeente Zoetermeer heeft in 2017 alle woonerfborden voorzien van een 15 km/uur-sticker. De afgelopen jaren waren op verzoek van bewoners al in verschillende woonerven 15-km/uur-stickers geplaatst. Nu is er dus voor gekozen om deze verduidelijking van de verkeersregels in alle woonerven binnen de gemeente door te voeren.
In de gemeente Rijswijk is al in 2011 een vergelijkbaar initiatief genomen, op verzoek van bewoners van de woonerfwijk Leeuwendaal. De Rijswijkse verkeerswethouder Jense presenteerde vervolgens in 2012 samen met woonERFgoed en Jantje Beton in de Tweede Kamer een petitie met een ontwerp voor een woonerfbord waarin een 15 km/uur-bordje was geïntegreerd. Helaas kwam het kabinet met het weinig praktische voorstel om bij woonerfborden een extra 15 km/uur-bord te plaatsen. Dat was aanleiding voor woonERFgoed om nogmaals bij de landelijke politiek te pleiten voor de geleidelijke invoering van één duidelijk bord.
In andere gemeenten gaan bezorgde burgers met flyers aan de slag. Gemeenten pakken dit soms op via hun website. Zie onze voorbeeld-flyer.
Mens als maat
Het belang van een lage maximumsnelheid is in het verleden door diverse onderzoekers benadrukt. Reeds in 1996 heeft hoogleraar Asmussen in ‘Mens – Maat der dingen’ benadrukt dat bij gemengd gebruik van de straat de snelheid van het verkeer stapvoets (hoogstens 15 km/uur) moet zijn.
In het kader van Blijf Veilig Mobiel zijn de nadelen van modieuze vormen van shared space geformuleerd: waar autoverkeer met 30 km/uur wordt gemengd met kwetsbare straatgebruikers, drukt autoverkeer mensen van de straat.
Technologische ontwikkelingen
Meer duidelijkheid over het karakter van woonerven en de lagere maximumsnelheid past ook in komende ontwikkelingen op het gebied van voertuigtechnologie als ISA (Intelligente snelheidsaanpassing), integratie in navigatieapparatuur (TomTom) en experimenten met zelfrijdende auto’s. Het is belangrijk om maximumsnelheden goed vast te leggen in de landelijke snelhedenkaarten.
Een maximumsnelheid betekent overigens niet dat je dat maximum altijd kunt rijden. Centraal in de wegenverkeerswet staat als eerste gedragsregel (art. 5) dat het ieder verboden is zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt. Zeker op woonerven betekent dit: alert zijn op bijvoorbeeld spelende kinderen. Deze richtlijn zou in landelijke snelheidscampagnes meer aandacht kunnen krijgen. En tenslotte, hoe hard is 15 km/uur eigenlijk? Het is de snelheid van gewoon rustig fietsen door de stad.
Meer over woonerven en onze integrale 3E-aanpak om de leefbaarheid in die wijken te verbeteren is te vinden op onze woonerfpagina.